De Westerkerk

Foto van auteur

Daneel Bouden

Nederlands Hervormd zijn was de juiste houding in het 17e-eeuwse Amsterdam. Geloof speelde een belangrijke rol in de samenleving en de Nederlands Hervormde Kerk was de belangrijkste religie in de Republiek. Ja, u leest het goed; we waren in die tijd een republiek. We waren nog steeds in oorlog met het katholieke Spanje, en de stad had de katholieken eruit gegooid en het protestantisme omarmd in de "alteratie van Amsterdam". Alteratie betekent de verandering van onze religieuze oriëntatie. Nu, katholiek eruit, protestant erin. Om dit duidelijk te maken en te bewijzen, moesten er kerken gebouwd worden – protestantse kerken en, bovenal, Nederlands Hervormde Protestantse Kerken. Vandaar de Westerkerk of Western Church, zoals die vertaald in het Engels zou heten.

Kerk en Staat
Het besturen van de stad Amsterdam bestond eigenlijk maar uit twee dingen. Ervoor zorgen dat de handel goed verliep, dat onze kooplieden geld verdienden, en de religieuze bewegingen uit elkaar houden. Hoewel de stad aan het einde van de zestiende eeuw protestants, rijk en groot was geworden, was het nu tijd om de delicate religieuze verhoudingen te herstructureren. Tenminste, dat besloten de vooraanstaande stadsvaders van die tijd voor ons.

amsterdam_westerkerk

De gereformeerde protestanten hadden na de verbouwing alle katholieke kerken overgenomen. De ware betekenis van het protestantisme moest echter op een hoger niveau worden uitgelegd, en wat was een betere manier om dit te doen dan door een reeks nieuwe kerken te bouwen? Omdat de stad steeds verder uitbreidde, was er volop ruimte om dat te doen. En dus bouwden ze: de Zuiderkerk, de Noorderkerk, de Oosterkerk en de Westerkerk, die de stad haar eigen authentieke protestantse kerken gaven. Eenvoud was populair, en dat zien we terug in de namen waarmee de kerken gezegend werden: Zuid, Oost, Noord en West.

De Westerkerk 1631
De Westerkerk in Amsterdam ligt halverwege de Prinsengracht, op een steenworp afstand van het Anne Frank Huis. De kerk staat niet in de Jordaan, zoals vaak wordt aangenomen, maar net erbuiten, aan de overkant van de gracht. Het was de grootste protestantse kerk die ooit gebouwd werd en was zelfs geruime tijd de grootste protestantse kerk ter wereld. De toren (87 meter hoog) is de hoogste kerktoren van Amsterdam. Koningin Beatrice en haar echtgenoot Prins Claus von Amsberg zijn er getrouwd. Rembrandt ligt er begraven, maar niemand weet waar zijn zoon en een van zijn huishoudsters, oftewel zijn geliefden Hendrickje Stoffels, daar ook ergens begraven liggen. Je kunt er gemakkelijk komen met tram 6, 13, 14 of 17 vanaf het Centraal Station en uitstappen bij de Westermarkt; dat is de derde of vierde halte. De kerk ligt er vlakbij, onmogelijk te missen.

(LINK) De kerk en de toren spelen een belangrijke rol in de cultuur van de oorspronkelijke bewoners van deze stad. Kunstenaar Willy Alberti maakte de plek populair in een liedje dat elke authentieke Nederlander kent. Het is een onderdeel van de cultuur van de Jordaan; het was een buurt van eenvoudige, hardwerkende mensen, met een groot gevoel voor humor en een liefde voor muziek die aan de Ieren doet denken.

Aan de voet van de oude Wester
Ik heb veel momenten in gedachten doorgebracht
Ik heb daar vaak gestaan en gedroomd
Van die prachtige, glorieuze Jordaan

De beste uitvoering van dit lied, die waarschijnlijk door meer Nederlandse zangers is uitgevoerd dan door enig ander lied, werd uitgevoerd door Willy Alberti en Johnny Jordaan.

johnnyjordaan-willyalbertiDe Westerkerk is gebouwd in renaissancestijl en heeft de vorm van een patriarchaal kruis. Het gebouw is 48 meter lang, 28 meter breed en 27,5 meter hoog. Het heeft 36 grote ramen en het interieur is uitgevoerd in grijswit, versierd stucwerk.

WEBSITE WESTERKERK

Het balkon (alleen toegankelijk in de zomermaanden) biedt een fraai uitzicht op de Jordaan. Op de torenmuur is een gedenksteen van Willy Alberti aangebracht.

De Westertoren op AMSTERDAM TOERISME

De Westerkerk is raamnummer 14 in de Canon van Amsterdam.

De Westtoren is raamnummer 43 in de Canon van Amsterdam.

nl_NLNederlands