Wat is er zo bijzonder aan een stad die de Olympische Spelen organiseert? Kost het niet bakken met geld om al die gebouwen en stadions te bouwen? Krijg je al dat geld echt terug? Of heeft het met prestige te maken? Gaat het daar nou echt om, dat de naam van je stad aan zo'n evenement verbonden is?
De enige plek waar ik ben geweest waar de spelen werden georganiseerd, is Barcelona. Ik ben er voor en na de Spelen geweest en ik denk dat ik nu begrijp waarom het voor Amsterdam in 1928 zo belangrijk was om deze spelen te organiseren.
Het was overigens pas de negende keer in dat memorabele jaar dat de Spelen werden gehouden; ik betwijfel of ze toen zo'n groot evenement waren als nu. En lang niet zo duur. De Spelen begonnen op 27 juli en eindigden op 12 augustus. Atleten uit 46 landen namen deel en het spektakel trok meer dan 600.000 bezoekers.
Traditioneel waren de spelen alleen toegankelijk voor amateursporters, niet alleen officieel, en dat geldt eigenlijk nog steeds. Nederland won uiteindelijk de jackpot, nadat het eerst in 1916, vervolgens in 1920 en opnieuw in 1924 was afgewezen.
Duitsland mocht na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) voor het eerst weer meedoen. Er waren 16 velden om te voltooien, en voetbal was favoriet.
Nederland behaalde 19 medailles, waarmee we op de achtste plaats eindigden. Amerika kwam op de eerste plaats met 56 medailles, Duitsland op de tweede plaats (31) en Finland op de derde plaats met 25.
Het beste van Klaveren
Nederlands bekendste atleet die deelnam aan de Spelen van 1928 was ongetwijfeld Bep van Klaveren. Hij won de gouden medaille in het vedergewicht boksen. Marie Braun, 100 meter rugslag zwemmen, Charles Ferdinand Pahud de Mortanges in dressuur (paarden), en anderen wonnen goud.
Het Olympisch Stadion
Voor een korte periode werd de stad het epische centrum van de internationale sportwereld; zowel de openings- als de sluitingsceremonie vonden plaats in het nieuw gebouwde Olympisch stadion, ontworpen door Jan Wils. Een opmerkelijke discipline die in 1928 werd voltooid, was de kunst; Jan Wils won de gouden medaille voor zijn ontwerp van het Olympisch stadion in Amsterdam.
Voor het eerst in de geschiedenis van de Spelen zou het olympisch vuur continu branden. Het werd tentoongesteld op een grote schaal boven op de toren van het stadion. Koningin Wilhelmina zou de Spelen openen, maar ze besloot niet te komen; ze was niet tijdig op de hoogte gebracht, zei ze.
Ze was aanwezig bij de sluitingsceremonie en de presentatie van de kampioenen, hun tweede plaatsen en hun medailles.
Het Olympisch Stadion is niet langer het glamoureuze gebouw van de jaren twintig; Amsterdam overwoog het te slopen. Helaas is er in deze stad al te veel gesloopt, wij mensen hebben er genoeg van, hun voornemen stuitte op hevig verzet en het complex werd gerenoveerd. Het is nu een rijksmonument.
De Olympische Spelen van 1928 zijn vensternummer 37 op de Canon van Amsterdam.