Muiderkasteel

Foto van auteur

Daneel Bouden

Van de meer dan 2000 kastelen die Nederland ooit telde, zijn er nog maar zo'n 300 over. De bekendste is Het Muiderslot. Muiden is de stad waar het staat, en slot is in het Nederlands een ander woord voor Kasteel, wat overeenkomt met het Engelse woord voor kasteel. Slot betekent letterlijk 'slot'. Muiden ligt, net als Volendam aan het IJsselmeer, niet ver van Amsterdam, maar de andere kant op. Het is een echt middeleeuws kasteel; het heeft vier torens, een slotgracht en een ophaalbrug. Wie het kasteel daadwerkelijk heeft gebouwd, blijft een raadsel. Het populaire verhaal is dat graaf Floris de Vijfde, graaf van Holland, het heeft laten bouwen, maar er zijn redenen om aan te nemen dat dit niet waar is. Hij zou het gekocht kunnen hebben.

Dit middeleeuwse kasteel is een nationaal museum; het werd gebouwd vóór het jaar 1285.
Het wordt omringd door kruiden- en moestuinen. Zoals we al zeiden, Floris heeft het misschien niet gebouwd, maar waarom willen we die positie behouden?

Overweeg de volgende redenen:Muiderslot
* hij had al vijf andere kastelen in veel betere gebieden
* hij heeft er nooit gewoond en heeft het alleen als tolhuis gebruikt
* het bouwen van een kasteel was een dure onderneming, en er was weinig materiaal voorhanden
* hij had een belangrijke kennis die daar woonde
* het kasteel was strategisch kwetsbaar; het was zowel vanaf land als vanaf zee bereikbaar
* de meest waarschijnlijke eigenaar was de bisschop van Utrecht, die het, toen hij geld tekort kwam, verhuurde of verkocht aan Floris

Floris de Vijfde was niet bepaald populair; hij was een ambitieus man die naam maakte en zoveel mogelijk land verwierf. Daarvoor had hij geld nodig, en de tol was een manier om dat te verkrijgen. Daar was het kasteel voor; het ligt aan de monding van de Vecht. Schepen die voorbij wilden varen, werden tegengehouden door een grote, zware ketting, en als ze hun reis wilden voortzetten, moesten ze wat geld neertellen.
Het kasteel bracht Floris niet bepaald veel geluk. Op 27 juni 1296 werd Floris gevangengenomen en daar vastgehouden. Hij probeerde te ontsnappen, maar werd gedood door zijn wapendrager Gerard van Velzen.

Vernietigen en herbouwen of niet?
Een andere opmerkelijke speculatie is dat het verwoest en vervolgens herbouwd werd. En dat is weer een verhaal dat moeilijk waar te maken is.
De wal werd omstreeks 1577 gebouwd. Het doel ervan was om de dijk langs de (toenmalige) zee en het kanaal naar Naarden af te sluiten.

Ook het interieur van het kasteel heeft de tand des tijds niet doorstaan; er was altijd wel iets te beleven totdat het zijn beroemdste bewoner kreeg, de heer PC Hooft. Het meubilair, de gebruiksvoorwerpen en de schilderijen die in het gebouw aanwezig zijn, dateren allemaal uit zijn tijd.
Pieter Corneliszoon Hooft leefde van 1581 tot 1647 en was historicus, dichter en toneelschrijver.
Het kasteel blijft verbazen; het was ooit een gevangenis, een wapenkamer, en werd twee keer gesloopt. De koninklijke familie verhinderde dat.

Stichting Rijksmuseum Muiderslot
Herengracht 1
1398 AA Muiden
Telefoon: 0294-256262 (9.00 – 13.00 uur)

Het kasteel is gemakkelijk te bereiken via de A1 richting Amersfoort. Neem afslag Muiden.
Je kunt ook de trein nemen, eveneens richting Amersfoort. De rit duurt ongeveer een kwartier.
De locatie kan ook gebruikt worden als trouwlocatie.

nl_NLNederlands