De Bijlmermeer

De Bijlmermeer, of De Bijlmer zoals het meestal wordt genoemd, is een hoogbouwwijk in het zuidoosten van Amsterdam.

Het moest de parel van de stad worden. De appartementen waren extreem ruim, met veel ramen, veel licht, en gelegen in een parkachtige omgeving. Ieders droomhuis.

Maar dat mocht niet zo zijn; de woningen waren natuurlijk duur en bedoeld voor de middenklasse, maar die kwamen niet.

Terwijl Amsterdam de Bijlmermeer bouwde, bouwden andere steden in de buurt vrijstaande en twee-onder-een-kapwoningen voor ongeveer dezelfde prijs. Ook het transport was lastig; eerst werden de huizen gebouwd en later werd pas aan de wegen gedacht.

De metrolijnen die het gebied zouden bedienen, leken er nooit te komen. Toen ze er eindelijk waren, werden ze meteen een doelwit voor zakkenrollers, overvallers en drugsverslaafden.

Al snel durfde niemand meer met de metro te reizen. Onze meelevende sociale raad besloot dat als ze de blanke middenklasse er niet konden laten wonen, ze deze ruime appartementen net zo goed konden verhuren aan de arme (zwarte) bevolking.

Nu reden deze hoodies niet meer in de metro naar het zuidoosten; ze woonden er ook. De plek werd een getto; criminaliteit was er en is er tot op zekere hoogte nog steeds.

Er was weinig werk in de buurt, niets om de jongens bezig te houden nadat ze van school waren gegaan of hun school hadden afgerond. Bendes vormden zich en terroriseerden 's nachts de buurten.

Het drugsgebruik nam dramatisch toe. De eerste steen werd gelegd in 1966, het eerste appartement was klaar in 1968, maar het zou nog tien jaar duren voordat de metro's operationeel zouden zijn.

Je zou denken dat er lessen zijn getrokken uit de bouw van deze woonwijken, maar wat denk je? De stad heeft onlangs een vergelijkbare wijk gebouwd, genaamd IJburg.

Hier zien we hetzelfde gebeuren: lege appartementen gaan failliet, omdat bedrijven te weinig klanten, oftewel bewoners, hebben.

Tegenwoordig wonen er in de Bijlmer zoveel nationaliteiten en illegale vluchtelingen dat het stadsbestuur geen zicht meer heeft op wat er zich daar afspeelt.

De politici zijn corrupt; geld dat eigenlijk voor het volk bedoeld is, belandt in de zakken van de districtsbestuurders. Vorig jaar kwamen veel van de kerken in de krant omdat ze genezing predikten; ze beweerden dat God aids kon genezen en je van homoseksualiteit kon verlossen.

De homoseksuelen waren woedend en eisten dat de stadsbestuurders hen zouden verbieden om zulke dingen te prediken. Hoe durfde God hen te genezen?

Ze wilden deze kerken voor de rechter dagen. Gelukkig hebben we in dit land vrijheid van godsdienst. Daarna volgde een reeks schietpartijen; het leek wel alsof er om het weekend weer een kind werd neergeschoten, en dat is de laatste tijd wat afgenomen.

Wat de huisvestingssituatie betreft, zijn veel van die appartementengebouwen met 10 verdiepingen afgebroken om plaats te maken voor laagbouw. De overheid probeert tegenwoordig de huizen te verkopen in plaats van ze te verhuren.

Het nadeel daarvan is dat niet iedereen een huis kan kopen. Veel Bijlmerbewoners zijn werkloos of leven van het minimumloon en komen daardoor niet in aanmerking voor een hypotheek.

Openbaar Vervoer Bijlmermeer

Het openbaar vervoer van en naar de Bijlmermeer is uitstekend, al noemden we dat al eerder.

Twee metrolijnen verbinden het gebied met het stadscentrum. Daarnaast zijn er in de wijk vier treinstations die verbinding bieden met de rest van het land.

Bussen brengen u naar plaatsen waar trein en metro niet kunnen komen. Er zijn ook voldoende toegangspunten tot de snelwegen die langs de grenzen van het gebied lopen, de A1, A2, A10 en A9.

De Bijlmer Arena

Dit multifunctionele stadion opende zijn deuren op 14 augustus 1996. Het is het thuisstadion van FC Ajax Amsterdam, hoewel het stadion niet de eigenaar is van het stadion.

Het is ook een populaire concertlocatie, met 50.000 zitplaatsen, de grootste in Amsterdam. Het Nederlands elftal speelt er veel thuiswedstrijden.

De Arena zelf is een afschuwelijk gebouw, dat je alleen aan één kant kunt zien.

Hier geniet u van het landschap langs de Amstel. Het is een vlak landschap, zover het oog reikt, met weilanden met grazende koeien en schapen, en boem, daar is het. Midden in deze rustieke, vredige landelijke omgeving staat deze lelijke stalen constructie, met het blote oog al van kilometers afstand te zien.

Winkelen in de Bijlmer Arena

Er is een uitstekend winkelcentrum vlak bij de Bijlmer Arena en dan is er nog de Arena Boulevard zelf met winkels, bioscopen, disco's, pubs en restaurants.

Bent u op zoek naar betaalbare elektronica, computers, accessoires, wasmachines, kortom alles wat op elektriciteit werkt? Neem dan de tijd om Mediamarkt te bezoeken.

De keerzijde

Toch is het sociale aspect van het winkelcentrum en de Arena behoorlijk anders dan in de rest van de stad.

's Avonds komen er weinig mensen; alleen als er een concert is of als Ajax of het Nederlands elftal een thuiswedstrijd speelt in het stadion, komt de boel tot leven.

Maar zodra die evenementen voorbij zijn, stappen de meeste mensen snel weer in de metro en gaan terug naar de stad.

De Bijlmervliegtuigcrash 1992

Sommigen van jullie herinneren zich misschien wat er op 4 oktober 1992 in de Bijlmer gebeurde. Het leek wel een proefrun voor wat er in New York gebeurde op wat iedereen tegenwoordig 9/11 noemt.

Op 4 oktober 1992 boorde een vrachtvliegtuig van de Israëlische luchtvaartmaatschappij El Al, een Boeing 747, zich in een flatgebouw.

Veertig mensen kwamen om het leven, onder wie de bemanning en een medewerker van de luchtvaartmaatschappij die naar huis vloog om te trouwen. De conclusie was dat de hitte van de crash zo intens moet zijn geweest dat zelfs de botten van mensen verbrandden.

De veertig doden die zijn gevallen, zijn de veertig die geregistreerd stonden. Veel overlevenden zeggen dat het werkelijke aantal slachtoffers veel hoger ligt.

De Ghanese gemeenschap verklaarde dat ze nog eens meerdere niet-geregistreerde leden verloren hadden, van wie sommigen mogelijk illegale immigranten waren. Overlevenden van de crash die in het gebouw woonden, zeggen dat het totale aantal slachtoffers ongeveer 240 bedraagt.

El Al 1862

El Al is de nationale luchtvaartmaatschappij van Israël. Vlucht 1862 was een vrachtvlucht van Amsterdam naar Tel Aviv, Israël. Het betrokken vliegtuig was een Boeing 747-200F.

Natuurlijk moest er een onderzoek komen; één ding dat meteen werd ontdekt, was dat El Al zijn hangar had op Luchthaven SchipholEr kon vrijwel alles in worden opgeslagen en vervoerd wat je maar wilde.

De lading van het vliegtuig zou gevaarlijke stoffen bevatten, wat de hoge temperaturen zou verklaren die met de crash gepaard gingen.

Ze zouden ook de bron zijn van de verschillende ziekten die de betrokkenen later opliepen. Wat die gevaarlijke stoffen waren, is voor de gemiddelde mens nog steeds onbekend; noch El Al, noch de Nederlandse nationale en lokale overheden zullen met een antwoord komen.

Het mooiste van het verhaal is dat de douane de lading nooit heeft gecontroleerd. Het materiaal was legaal het land binnengebracht; de douane had een invoervergunning afgegeven.

Israëliërs zijn onze goede bondgenoten in de oorlog met iedereen in het Midden-Oosten, dus blijkbaar moesten we het hen niet te moeilijk maken.

De crash van de Boeing 747

Toen een borgpen afbrak en de motor kapotging, zorgde het rondvliegende puin ervoor dat een tweede motor kapotging. Omstanders zagen beide motoren in het Gooimeer vallen.

Sommigen zeiden dat de hoek waarin de motor hing, al toen het vliegtuig nog op de grond stond op het vliegveld, niet klopte en dat het vliegtuig olie lekte.

Er zijn trouwens foto's die dat bevestigen.

Minister Jorritsma, destijds verantwoordelijk voor luchtvaart, zei dat het heel normaal was dat een motor scheef hing. Luchtvaartexperts waren het daar echter niet mee eens en zeiden zoiets als: "Dat is totale onzin." De luchtverkeersleiding begreep niet wat er met de motoren was gebeurd toen het El Al-vliegtuig via de radio meldde; ze dachten dat de motoren waren afgeslagen en begrepen niet dat die ook waren afgebroken en dat het vliegtuig beschadigd was. Daardoor maakten ze een fatale fout met de desastreuse gevolgen die we allemaal kennen.

En dat is nog niet alles; de luchtverkeersleiding maakte nog een blunder. Als motoren van vliegtuigen uitvallen, zouden ze op de radar moeten oplichten; niemand heeft ze opgemerkt. Onze brave minister Jorritsma zei, geconfronteerd met dit feit dat alleen objecten een signaal uitzenden dat door radar wordt opgepikt, wat wederom niet helemaal waar is. Dat zou betekenen dat wanneer vijandelijke vliegtuigen uw luchtruim binnenkomen, ze alleen maar het signaal hoeven uit te schakelen om onopgemerkt te blijven. Opnieuw kwamen luchtvaartexperts ons te hulp en zeiden dat grote objecten, zoals de motoren van een Boeing 747 die door de lucht vliegt, door radar worden gedetecteerd en dat iemand op dat fatale moment niet oplette.

Mannen in witte pakken

Een dag na de ramp werden verschillende mannen in witte veiligheidspakken gezien die de plek van de crash onderzochten. Tot op de dag van vandaag weet niemand wie ze waren en wie toestemming gaf voor hun onderzoek. Hoewel het gebied afgesloten was voor het publiek en iedereen die de locatie wilde bezoeken toestemming moest hebben, mochten ze het gebied betreden en onderzoeken. Tegelijkertijd wist niemand wie hen toestemming had gegeven. Ook bij de ramp in de Bijlmer zouden deze mannen verschillende spullen hebben meegenomen.

Hoewel sommige van deze verhalen mogelijk zijn verzonnen door onderzoeksjournalisten, is het een bekend feit dat er slechts twee leden van de Amsterdamse gezondheidsinspectie, de GG&GD, aanwezig waren, terwijl omstanders er meer dan twintig telden.

De oorzaken van de crash zijn enigszins complex, maar het begon allemaal met een borgpen die een motor stevig op zijn plaats moest houden. De pen was in tweeën gebroken of zoiets. Wat er mis is met die veronderstelling, is dat de motor niet in een vreemde hoek zou hebben gehangen als het gewoon een kwestie was van een gebroken borgpen. Wat er gebeurd zou kunnen zijn, is dat wat het probleem ook was, niet is aangepakt. Dus ging iedereen op zoek naar de pen; het is een conditie die de zaken zou moeten verhelderen.

De speld is zo hard dat hij niet buigt; hij zou in stukken breken. Zelfs met een klein scheurtje zou hij nog steeds zijn werk doen.

Het werd dus essentieel om de sluitpen te vinden. Elk onderdeel van het vliegtuig was overgebracht naar een hangar en de jacht was geopend. Nou, raad eens, uiteindelijk werd er een gebroken sluitpen gevonden.

Het vliegtuig had twee zwarte dozen, maar er werd er maar één teruggevonden, en die was beschadigd.

Een zwarte doos moet informatie verschaffen, met name bij een ongeval, over wat er zich daadwerkelijk heeft afgespeeld in het vliegtuig op cruciale momenten.

Zoals ik al zei, de overgebleven doos was beschadigd, en juist het deel waarop deze cruciale momenten waren opgenomen, was beschadigd. Daarom werd de doos naar Washington gestuurd voor verdere reparatie en onderzoek.

Het vliegtuig was net geland op Schiphol; het was afkomstig uit New York en had een lading chemische stoffen in het vrachtruim. Het is nog onduidelijk of deze op Schiphol zijn gelost en of ze op het moment van de crash nog aan boord waren.

Er is nog niet veel ontrafeld over de crash in de Bijlmermeer; veel blijft onzeker en onopgehelderd. Dat laat genoeg ruimte voor speculatie, en het zorgt ervoor dat de tongen losbarsten en de emoties hoog oplopen in de Ghanese en Surinaamse gemeenschappen in de Bijlmermeer.

De Bijlmerbajes

De Bijlmerbajes, of in het Nederlands ‘de Bijlmerstraat’, is een ander aspect van de Bijlmer dat niet bepaald enthousiasme oproept over de beruchte Amsterdamse wijk Zuidoost.

De Bijlmerbajes is de beruchtste gevangenis van Nederland. Hij is gebouwd in typische Bijlmerstijl, hoogbouw. De Bijlmerbajes.

De gevangenis opende in 1978 en bestaat uit zes onderling verbonden vierkante hoogbouwblokken. De gevangenis had geen tralies nodig, dachten de ontwerpers.

De ramen waren gemaakt van onbreekbaar glas. Het terrein rond de gevangenis was zo ontworpen dat iedereen die ontsnapte direct zou worden opgemerkt. Dan was er nog de hoogte; de hoogte van de cellen was een ander onoverkomelijk obstakel.

Dat dachten ze. Nou, raad eens? Op een dag brak iemand het onbreekbare glas. Dus kwamen de tralies omhoog, en in de tussentijd zijn er talloze mensen uit de instelling ontsnapt.

De Bijlmermeer is raamnummer 46 op de Canon van Amsterdam.